အဆစ္နာ ေရာဂါ၊ အဆစ္ေရာင္ ေရာဂါ

အဆစ္ေရာင္၊ အဆစ္နာ ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိရာ တခ်ိဳ႕ တစ္ဆစ္တည္း ေရာင္၊ တခ်ိဳ႕ ႏွစ္ဆစ္ေရာင္၊ တခ်ိဳ႕ အဆစ္ အမ်ား အျပားေရာင္ ဟူ၍ ကြဲျပား ၾကသည္။ လက္ေခ်ာင္း၊ ေျခေခ်ာင္း အဆစ္ေလးမ်ား ေရာင္သည့္ ေရာဂါရွိ သကဲ့သို႔ ပခံုး၊ တံေကာက္ေကြး၊ ဒူး၊ ေျခခ်င္းဝတ္ စသည့္ အဆစ္ႀကီးမ်ား ေရာင္သည္ လည္းရွိသည္။ နာ႐ံုနာ သည့္ ေရာဂါ ရွိသကဲ့သို႔ ေရာင္ရမ္း သည့္ ေရာဂါလည္း ရွိသည္။ ေရာင္ရမ္း သည့္ ေရာဂါသည္ နာ႐ံု နာသည့္ ေရာဂါထက္ ပိုဆိုးသည္ဟု ဆိုႏိုင္ သည္။ နီရဲ၊ ေရာင္ကိုင္း၊ ေဖာေရာင္ ေနသည့္ ေရာင္ရမ္းသည့္ အဆစ္ကို ၾကည့္႐ံုႏွင့္ သိႏိုင္ေသာ္လည္း တစ္ခါ တစ္ရံ ေသြးစစ္ၾကည့္ရန္ လိုတတ္ သည္။ အဆစ္ေရာင္ ေရာဂါ အခ်ိဳ႕သည္ အေရျပား၊ၾကြက္သား၊ ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုး၊ အဆုတ္ စသည့္ အျခား ခႏၶာ ကိုယ္အဂၤါမ်ား၌လည္း ေရာဂါ လကၡဏာ ျပတတ္သည္။

ESR ႏွင့္ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ

ESR ျမင့္ေနလွ်င္ESR ဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ျမင့္ေနတာလဲ စသည္ျဖင့္ ေမးေလ့ ရွိၾကသည္။ESR ဆိုသည္မွာ ေသြးတြင္းရွိ ေသြးနီ ဥမ်ား ၏ အနည္က်ႏႈန္း ျဖစ္သည္။ ပံုမွန္ ESR သည္ ၃-၁၀ mm/hr ဆိုေသာ္လည္း က်ား-မ၊ အသက္ အရြယ္ကို လိုက္ၿပီး ေျပာင္းေလ့ရွိသည္။ အသက္ ႀကီးေလ ပိုျမင့္ေလျဖစ္သည္။ ESR သည္ ေရာင္ရမ္းျခင္း(Inflammation) ၏ အမွတ္ သေကၤတျဖစ္ရာ အဆစ္နာ၊ အဆစ္ေရာင္ ေရာဂါမ်ား တြင္လည္း အျခား ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္ျခင္း မ်ားႏွင့္ အတူ ESR ကို စစ္ေလ့ရွိၾက သည္။ ဆိုးရြားေသာ ေရာင္ရမ္းေရာဂါ မ်ားတြင္ESR သည္ အလြန္ျမင့္တက္ ေလ့ ရွိၿပီး တစ္ခါ တစ္ရံ ရာခ်ီၿပီး တက္ တတ္သည္။ ေရာင္ရမ္းေနခ်ိန္ တြင္ တက္ၿပီး၊ ေရာင္ရမ္း သက္သာသြား ခ်ိန္တြင္ျပန္က်ေလ့ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ ဆိုးရြားမႈ၊သက္သာ မႈတို႔ကို ESR ႏွင့္ သံုးသပ္ေလ့ရွိသည္။
အဆစ္နာ၊ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ အမ်ားအျပား ရွိေသာ္လည္း အျဖစ္မ်ား ေသာ ေရာဂါ အခ်ိဳ႕ကို ေဖာ္ျပလိုပါ သည္။

႐ူမက္တစ္ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ (Rheumatic Arthritis)

မူလ လက္ေဟာင္း ေလးဖက္နာ ျဖစ္သည္။ လူအမ်ား သိသည့္ ေလး ဖက္နာျဖစ္သည္။ အသက္ ၅- ၁၅ ႏွစ္ အရြယ္တို႔တြင္ အျဖစ္ မ်ားသည္။ ေရာဂါ မျဖစ္ခင္ ၂ ပတ္ခန္႔တြင္ လည္ ေခ်ာင္းနာေလ့ရွိသည္။ ယင္း လည္ ေခ်ာင္းနာေစသည့္ ပိုးကို ခႏၶာကိုယ္က မူမမွန္ တံု႔ျပန္မႈေၾကာင့္ အဆစ္ေရာင္ ေရာဂါ ျဖစ္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ အေၾကာ အဆစ္ အထူးကု ဆရာဝန္မ်ားက ပိုးေလးဖက္နာ ဟု ေခၚၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ေလးဖက္နာ ထင္လွ်င္ စစ္သည့္ ASO ၊ ASO တက္လွ်င္ ေလးဖက္ နာျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ယင္း ASO သည္ ယခင္က ပိုးဝင္ခဲ့ျခင္းကို သာ ျပသည္။ ယခု ေလးဖက္နာျဖစ္ ေနသည္ဟု မဆိုလို။ASO တက္၊ အဆစ္ေရာင္၊ESR ျမင့္လွ်င္ေတာ့ ေလးဖက္နာဟု သတ္မွတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ေလးဖက္နာ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ သည္ အဆစ္ႀကီးမ်ား ေရာင္ေလ့ရွိ ၿပီး အဆစ္ အမ်ားအျပား ေရာင္တတ္ သည္။ အျပင္း အထန္ ေရာင္ေလ့ရွိ သျဖင့္ လႈပ္မရ၊ လမ္းေလွ်ာက္ မရ၊ အိပ္ရာထဲ လွဲေနရေလာက္ေအာင္ နာ တတ္သည္။ တစ္ဆစ္ၿပီး တစ္ဆစ္ လွည့္ေရာင္ေလ့ရွိသည္။ တစ္ဆစ္နာ၊ ေနာက္ တစ္ဆစ္ေျပာင္း၊ ပထမ အဆစ္ သက္သာ စသည္ျဖင့္ ေရြ႕သြားေလ့ရွိ သည္။ ရက္သတၲပတ္ အနည္းငယ္ အၾကာတြင္ ေပ်ာက္သြားေလ့ ရွိၿပီး ေပ်ာက္သြားခ်ိန္တြင္ အေကာင္းပကတိ ျဖစ္ေနတတ္သည္။ အဆစ္မ်ား ေကာက္ေကာက္ေကြးေကြး၊ ပံုပ်က္ပန္း ပ်က္ က်န္ေလ့ မရွိ။ ေလးဖက္နာတြင္ အဆစ္ေရာင္႐ံု သာမက ႏွလံုးေရာင္၊ အေရျပားတြင္ အလံုး၊ အကြက္ေပၚ စသည့္ လကၡဏာမ်ားလည္း ရွိတတ္ သည္။

အာရ္ေအ နာတာရွည္ အဆစ္ေသး မ်ားေရာင္ရမ္းေရာဂါ (Rheumatoid Arthritis)
အေၾကာ၊ အဆစ္အထူးကု ဆရာဝန္မ်ားက ေသြးေလးဖက္နာ ေခၚၾကသည္။ အသက္ ၄၀-၅၀ အမ်ိဳး သမီးမ်ားတြင္ အေတြ႕ရမ်ား သည္။ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း စသည္။ ၾကြလိုက္၊ ၿငိမ္လိုက္ႏွင့္ ႏွစ္ရွည္ၾကာ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ ဘယ္ညာႏွစ္ဘက္၊ လက္ေခ်ာင္း ေျခေခ်ာင္းေလးမ်ား ရွိ အဆစ္ငယ္မ်ား အဓိက ထိသည္။ အဆစ္ေလးမ်ား ေရာင္သျဖင့္ နံနက္ အိပ္ရာ ထခ်ိန္တြင္ တင္းေနတတ္သည္။ လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ေနျမင့္လာသည္ႏွင့္ သက္သာလာသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ အဆစ္ႀကီးမ်ားပါ ေရာင္တတ္သည္။ ေပၚလိုက္၊ ေပ်ာက္လိုက္ႏွင့္ ႏွစ္ၾကာ လာသည္ႏွင့္ အမွ် အဆစ္ေလးမ်ား ေကြးေကြးေကာက္ေကာက္ႏွင့္ ပံုပ်က္ လာသည္။ ဆိုးလြန္းပါက ပစၥည္း အကိုင္ အတြယ္ ခက္ေစသည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လက္ေခ်ာင္း ေလးမ်ား ပံုပ်က္ ပန္းပ်က္ ေကာက္ ေကြးေနသည့္ အသက္ႀကီးႀကီး အမ်ိဳး သမီးေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကို ေတြ႕ရ သည္။ အဆစ္ သာမက မ်က္စိ၊ အေရျပား၊ ေသြးေၾကာငယ္မ်ား၊ အဆုတ္၊ ႏွလံုးႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာ မ်ားလည္း ထိ တတ္သည္။RA ေရာဂါသတ္မွတ္ ခ်က္မွာ ေသြးတြင္း၌ Rheumatoid Factor(ပဋိတံု႔ျပန္ပစၥည္း) ရွိေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ေသြးေလး ဖက္နာဟု သတ္မွတ္ၾကျခင္း ျဖစ္ဟန္ တူသည္။

အေရျပား အဆစ္ ေရာင္ ေရာဂါ(SLE)

အေၾကာအဆစ္ အထူးကု ဆရာဝန္မ်ားက အေရျပားေလးဖက္ နာဟု ေခၚသည့္ ေရာဂါျဖစ္သည္။ အသက္ ၂၀-၃၀ အရြယ္ အမ်ိဳးသမီး မ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားသည္။ အမ်ိဳးသား မ်ားထက္ ျဖစ္ပြားမႈ ၉ ဆ ပိုသည္။ အဆစ္ေရာင္သည္ထက္ နာသည္က ပိုမ်ားသည္။ အဆစ္မ်ား ပံုပ်က္ ပန္းပ်က္ ျဖစ္ေလ့မရွိ။ အဆစ္နာ၊ အဆစ္ေရာင္သည္ထက္ ခႏၶာကိုယ္၏ အျခား အဂၤါမ်ားကို ပိုထိ သည္။ ေရေအးကိုင္လွ်င္ လက္ေခ်ာင္း ေလးမ်ား ျပာႏွမ္း၊ နာက်င္လာေလ့ရွိ သည္။ ယင္းမွာ(SLE) ၏ ထူးျခား လကၡဏာ တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ဆိုးရြား လြန္းလွ်င္ လက္ေခ်ာင္းေလးမ်ား ပုပ္ သြားသည္ထိ ျဖစ္တတ္သည္။ အျခား အေတြ႕ရမ်ားသည့္ လကၡဏာမ်ားမွာ မ်က္ႏွာေပၚတြင္ အနီကြက္ေပၚျခင္း၊ ဆံပင္ကြ်တ္ျခင္း၊ အေရျပားအကြက္ ေပၚျခင္း၊ ပါးစပ္တြင္း အနာေပါက္ျခင္း စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ အေရျပား လကၡ ဏာ မ်ားလြန္းသျဖင့္ အေရျပား ေလး ဖက္နာဟု ေခၚၾကဟန္တူသည္။ ထို႔ျပင္ ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုး၊ အဆုတ္၊ ဦးေႏွာက္၊ ေသြးတြင္းေျပာင္းလဲျခင္း စသည္တို႔လည္း ေတြ႕ရတတ္သည္။
အေတြ႕ ရမ်ားေသာ ဒူးနာ၊ ခါးနာ (OA)၊ ေဂါက္ေရာဂါ (Gout)ႏွင့္ အထက္ပါ ေရာဂါမ်ားအျပင္ မေရမ တြက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အဆစ္နာ၊ အဆစ္ေရာင္ေရာဂါမ်ားႏွင့္ ႏွီးႏႊယ္ ေရာဂါမ်ား ရွိေသးသည္။ ေခတ္မီ၊ အဆင့္ျမင့္ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္မႈ လုပ္မွ သိႏိုင္ေသာ အမ်ိဳးတူ၊ အုပ္စုကြဲ၊ အုပ္စု လြဲ၊ အုပ္စုထပ္ ေရာဂါမ်ားလည္း ရွိပါ ေသးသည္။
ပါေမာကၡ ေန၀င္း (ေဆးပညာ)
ေမမြန္ေက်ာ္ ဘေလာ့မွ ျပန္လည္ကူးယူ ေဖၚျပထားပါသည္