ဘတ္တီးရီးယား – ‘အံ့ဖြယ္ရာအဏုဇီဝမ်ား’

ဘတ္တီးရီးယား (Bacteria) ေတြကို လူမွာ ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ အဏုဇီဝပိုးမႊားေတြ အေနနဲ႕ လူသိမ်ားၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ က်န္းမာေရး ပညာေပးမႈေတြမွာ ဒီပိုးမႊားသက္ရွိေတြအေၾကာင္းကို နာမည္တပ္ၿပီး မိတ္ဆက္ ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ယခုေဆာင္းပါးမွာေတာ့ မိတ္ေဆြတို႔နဲ႕အတူ Bacteria ေတြအေၾကာင္းကို ပိုၿပီး အက်ယ္တဝင့္ ေဆြးေႏြးေလ့လာခ်င္ပါတယ္။

Bacteria အားလုံးကို အဏုဇီဝလို႔ ေခၚေပမယ့္၊ အဏုဇီဝတိုင္းက Bacteria ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆိုလိုတာက အဏုဇီဝ ဆိုတာ Bacteria ကို ျမန္မာမႈျပဳထားတဲ့ ေဝါဟာရ မဟုတ္တာပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႕ အရင္ဆုံး Bacteria ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ျပန္ၿပီး ေနာက္ေၾကာင္းလိုက္ဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ လက္တင္စကားလုံးျဖစ္တဲ့ Bacteria အတြက္ ျမန္မာမႈျပဳထားတဲ့ ေဝါဟာရမရွိတာေၾကာင့္၊ Bacteria ကို ျမန္မာလို အသံဖလွယ္ၿပီး ဘတ္တီးရီးယားလို႔ ေရးသားၾကပါတယ္။ ဒီလို ဘတ္တီးရီးယားလို႔ အလြယ္ေခၚၾကေပမယ့္၊ လက္တင္ဘာသာစကား မွာေတာ့ Bacterium က တစ္ခုကိန္းနာမ္ ျဖစ္ၿပီး၊ Bacteria က အမ်ားကိန္းနာမ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ Bacteria မ်ားလို႔ ေရးသားလိုက္ေတာ့၊ Bacterium မ်ား မ်ား လို႔ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ေနမွာေပါ့။ သို႔ေပမယ့္ ‘Bacterium’ ထက္၊ ‘Bacteria’ ကို နားယဥ္ေနၾကတာေၾကာင့္ ျမန္မာမႈျပဳတဲ့ စာေရးသူမ်ားကလည္း ‘Bacteria’ လို႔ပဲ ေရးသားေလ့ရွိၾကတယ္။ တစ္ခုကိန္းျဖစ္ေစ၊ အမ်ားကိန္းျဖစ္ေစ၊ ‘Bacteria’ ကိုပဲ ယူသုံးျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ေဆာင္းပါးမွာလည္း၊ Bacterium ျဖစ္ေစ၊ Bacteria (ဘတ္တီရီယမ္မ်ား) ျဖစ္ေစ၊ ‘Bacteria’ လို႔ပဲ အသုံးျပဳသြားမွာပါ။
တဖန္ Bacterium ဆိုတဲ့ လက္တင္စကားလုံးကိုယ္တိုင္ကေတာ့ Bakterion (βακτήριον) ဆိုတဲ့ဂရိစကားလုံးကေန ယူသုံးထားတာပါ။ တုတ္ေခ်ာင္း (Rod) လို႔ အနက္အဓိပၸာယ္ ရပါတယ္။ Bacteria ကို ပထမဆုံး စေတြ႕ခဲ့ခ်ိန္မွာတုန္းက တုတ္ေခ်ာင္းပုံ Bacteria ေလးေတြကို စေတြ႕ခဲ့လို႔ပါ။ အမွန္ေတာ့၊ Bacteria က တုတ္ေခ်ာင္းပုံ သက္သက္မဟုတ္ပဲ၊ စက္လုံးပုံ၊ ေၾကာင္လိမ္ေလွကားပုံ စသည္ျဖင့္ အျခားပုံသဏၭာန္ေတြ ရွိပါေသးတယ္။

သဘာဝေလာကထဲမွာဆိုရင္ သက္ရွိမ်ိဳးႏြယ္ေတြက အစဥ္အၿမဲေျပာင္းလဲ ျဖစ္ပ်က္လ်က္ရွိၿပီး၊ မ်ိဳးႏြယ္အေဟာင္းကေန ေနာက္ထပ္ မ်ိဳးႏြယ္အသစ္ေတြက အခက္အလက္ေတြ သဖြယ္ အဆင့္ဆင့္ ထပ္ၿပီးခြဲထြက္ေနၾကပါတယ္။ ဇီဝမိသားစုသစ္ပင္ႀကီး (Tree of Life) မွာ ဆိုရင္ Bacteria ေတြက ဘယ္ေနရာေလာက္မွာ ရွိေနမလဲ။ အဏုဇီဝနဲ႕ အဏုဇီဝမဟုတ္တဲ့ သက္ရွိေတြရဲ႕ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ကြာျခားမႈက Cell တစ္လုံးတည္နဲ႕ ဖြဲ႕စည္းသလား၊ Cell မ်ားစြာနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းသလား ဆိုတာပါပဲ။ Cell တစ္လုံးတည္းနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ သက္ရွိေတြက အ႐ြယ္ေသးလြန္းတာေၾကာင့္ မ်က္စိနဲ႕ ဒီအတိုင္းမျမင္ရတာပါ။ Cell ေပါင္း ေထာင္သန္းခ်ီၿပီး ပါတဲ့ သက္ရွိေတြကေတာ့ အ႐ြယ္မ်ားစြာ ပိုႀကီးၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Cell တစ္လုံးတည္းရွိျခင္း၊ Cell မ်ားစြာစုဖြဲ႕ျခင္းေတြက Bacteria နဲ႕ တျခားသက္ရွိေတြကို မ်ိဳးခြဲထြက္ေစတဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြမဟုတ္ပါဘူး။

ဇီဝမိသားစုသစ္ပင္ႀကီးေပၚမွာ သက္ရွိမ်ိဳးႏြယ္ေတြရဲ႕ မ်ိဳးခြဲထြက္ေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္း အတိုင္းသာ ရွိပါတယ္။ သက္ရွိေတြကို “ဒါကေတာ့ အပင္၊ ဒါကေတာ့ သတၱဝါ” လို႔ ကိုယ့္သေဘာနဲ႕ အုပ္စုေတြဖြဲ႕မယ့္အစား၊ ဇီဝေဗဒပညာရွင္မ်ားကေတာ့ ဇီဝမိသားစုသစ္ပင္ႀကီးမွာ၊ ဘယ္မ်ိဳးႏြယ္က ဘယ္လိုခြဲထြက္လာၿပီး၊ ဘယ္မ်ိဳးႏြယ္အသစ္ေတြ ျဖစ္လာေစတယ္ ဆိုတာကို အေျချပဳကာ အုပ္စုဖြဲ႕ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ သတၱဝါဆိုရင္လည္း လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္သန္း၆ဝဝေက်ာ္က ေရွးအက်ဆဳံး သတၱဝါတစ္မ်ိဳးကေန စၿပီး ယေန႕ေခတ္သတၱဝါအားလုံးကို ၿခဳံငုံကာ သတၱဝါအုပ္စု (Animalia) လို႔ သတ္မွတ္ရပါတယ္။ ထိုနည္းတူစြာ Bacteria ဆိုရင္လည္း Bacteria အားလုံးရဲ႕ ဇာစ္ျမစ္ကို ျပန္လိုက္ရင္ ေတြ႕ရမယ့္၊ Bacteria ဘိုးေအႀကီး တစ္ခုခုကေန စလို႔၊ ယေန႕ေခတ္ရွိေနတဲ့ Bacteria အားလုံးကို စုစည္းၿပီး Bacteria ရယ္လို႔ သက္ရွိအုပ္စု တစ္ခုသတ္မွတ္ရတယ္။

ဇီဝမိသားစုသစ္ပင္ႀကီးကို ျပန္ၾကည့္ရင္ အရင္းဖက္အက်ဆဳံး အကိုင္းအခက္ႀကီး သုံးခုရွိပါတယ္။ ဒီ့ထက္ ပိုအရင္းဖက္က်တဲ့ အကိုင္းအခက္ေတြလည္း ရွိမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအကိုင္းႀကီး သုံးခုထက္ ပိုေစာတဲ့ ကာလေတြမွာေတာ့၊ သက္ရွိမ်ိဳးႏြယ္ေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း စပ္ယွက္မႈမ်ားလြန္းတာေၾကာင့္ သပြတ္အူသဖြယ္ ရႈပ္ေထြးေနပါလိမ့္မယ္။ ဒီေနရာမွာ ဇီဝေဗဒပညာရွင္ေတြအတြက္ မ်ိဳးဗီဇေတြရဲ႕ ေျပာင္းလဲပုံကို ဆက္လက္ေျခရာခံဖို႔ အလြန္ခက္ခဲသြားပါၿပီ။ အကိုင္းႀကီး သုံးခုအေၾကာင္းကို ျပန္ဆက္ရရင္၊ Bacteria၊ Archaea၊ နဲ႕ Eukarya ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။

ဒီဇီဝအုပ္စုႀကီးေတြကို ႀကဳံရာက်ပန္း၊ သို႔မဟုတ္ လူ႕ဆႏၵအလိုက် လကၡဏာေတြနဲ႕ ဖန္တီးသတ္မွတ္ထားျခင္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဗီဇပညာရပ္အရ၊ မ်ိဳးဗီဇေတြရဲ႕ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲပုံေတြကို DNA အဆင့္အထိ ေလ့လာၿပီးမွ ဘယ္သူနဲ႕ ဘယ္သူက ပိုအမ်ိဳးႏြယ္မယ္၊ ဘယ္သူက ပိုၿပီး ေရွးက်မယ္ဆိုတာမ်ိဳးကို စနစ္တက် သတ္မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Bacteria အုပ္စု အေၾကာင္း ဆက္မေျပာခင္ က်န္တဲ့ သက္ရွိအုပ္စုႏွစ္ခုနဲ႕ အနည္းအက်ဥ္း မိတ္ဆက္ခဲ့ခ်င္ပါေသးတယ္။ Eukarya ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူသားနဲ႕ သတၱဝါေတြ၊ အပင္ေတြ ပါဝင္တဲ့ အုပ္စုျဖစ္ပါတယ္။ အမီးဘား (Amoeba) လို အဏုဇီဝေတြလည္း Eukarya အုပ္စုမွာ ပါဝင္ၾကပါတယ္။ Eukarya ေတြကို စံျပဳသတ္မွတ္တဲ့ လကၡဏာရပ္ကေတာ့ သူတို႔ Cell ေတြထဲမွာ DNA ေနထိုင္တဲ့ Nucleus ပါရွိျခင္းပါ။ Bacteria နဲ႕ Archaea ရဲ႕ Cell ေတြမွာေတာ့ Nucleus မရွိပါဘူး။ DNA က Cell အျမႇေးပါးေပၚမွာ တြဲလြဲခိုလ်က္သာ ရွိပါတယ္။ Archaea ဟာလည္း Bacteria လိုပဲ အဏုဇီဝတစ္မ်ိဳးပါ။ ဒါေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕ မ်ိဳးဗီဇက Eukarya မ်ိဳးဗီဇနဲ႕ မ်ားစြာ ပိုနီးစပ္ပါတယ္။ Archaea အဏုဇီဝေတြကို ေရပူစမ္းကဲ့သို႔ အပူဓာတ္၊ ဆားဓာတ္ လြန္ကဲတဲ့ ေနရာေတြမွာ ေတြ႕ရတတ္တာက မွတ္သားဖြယ္ရာ အခ်က္တစ္ခုျဖစ္တယ္။

အသည္းက်န္းမာေရး

"က်န္းမာေရးအတြက္
ေဆာင္ရန္နဲ႕ေရွာင္ရန္အခ်က္မ်ား..."
=========================================

.၁. အသည္းနဲ႕ ကလီစာမ်ားသည္ လုပ္ေဆာင္မႈတူသည္႕ အျပင္ဆက္စပ္ေနၾကသည္ ။ ထို႕ေၾကာင္႕ အသည္းတြင္ တစ္ခုခုျဖစ္ပါက ကလီစာမ်ားတြင္လည္းတစ္ခုခုျဖစ္ႏိုင္သည္ ။ ကလီစာတြင္ တစ္ခုခုျဖစ္လွ်င္ အသည္းတြင္လည္းထိခိုက္ႏိုင္သည္ ။

.၂. အသည္းမွာ ဒါဏ္ရာအနာတရျဖစ္ပါက သာမန္အားျဖင္႕ မခံစားရပါ ။မည္သည္႕နည္းႏွင္႕မွ မသိႏိုင္ပါ ။ ကင္ဆာအေတာ္မ်ားမ်ား မျဖစ္ခင္တြင္ အသည္းသည္ အရင္ဆံုး ပ်က္စီးရသည္ ။ ထို႕ေၾကာင္႕ အသည္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဂ႐ုစိုက္ပါက ကင္ဆာေရာဂါကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ေပသည္ ။

.၃. အသည္းသည္ ကိုယ္ခႏၶာ တစ္ခုလံုး၏ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို ဖယ္႐ွားေပးရသည္ ။ ထို႕ျပင္ ကိုယ္ခႏၶာအတြင္း႐ွိဗိုင္းရပ္(စ္)ပိုးမ်ားကိုလည္း တိုက္ခိုက္ရသည္ ။

.၄. တ႐ုတ္ လူမ်ဳိး ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္အသည္းမေကာင္းၾကပါ ။ အဘယ္ေၾကာင္႕ဆိုေသာ္ ၄င္းတို႕တြင္ အသားႏွင္႕ အဆီစားသံုးမႈ မ်ားျခင္းေၾကာင္႕ ျဖစ္သည္ ။

.၅. အသည္းသည္ ၂၄ နာရီပတ္လံုး အလုပ္လုပ္သည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ၄င္းကိုယ္တိုင္လည္း ဆားဗစ္စင္ ျပန္လုပ္ရသည္ ။ ထိုအခ်ိန္သည္ ၊ ည (၁၁) နာရီမွ မနက္ေစာေစာ (၃) နာရီ ၾကားတြင္ ျဖစ္သည္ ။ ထို႕ေၾကာင္႕ ည (၁၁) နာရီ ေနာက္ပိုင္းမွ အိပ္ျခင္း ၊ ညစာကို ေနာက္က်မွ စားျခင္းသည္ အသည္းကို အားနည္းေစသည္ ။ ထို႕ျပင္ မအိပ္ခင္ (၂) နာရီ အတြင္း အသားႏွင္႕ အဆီမ်ား စားျခင္းသည္ အသည္းကို အားနည္းေစသည္ ။ အဘယ္ေၾကာင္႕ဆိုေသာ္ စားသံုးထားေသာ အဆီမ်ားကို ေခ်ဖ်က္ေနရေသာေၾကာင္႕ အသည္းသည္ နားခ်ိန္မရဘဲ အလုပ္လုပ္ေနရသည္။ ညအိပ္ယာ၀င္ေနာက္က်သျဖင္႕ မနက္တြင္ ေနျမင္႕သည္အထိ အိပ္စက္ျခင္း ၊ ေန႕လည္စာ မစားခင္ တေရးအိပ္ျခင္းတို႕သည္ အိပ္ေရး၀႐ံုသာ႐ွိေသာ္လည္း ၊ အသည္းအတြက္ မည္သို႕ အက်ဳိးမွ် မရ႐ွိေစပါ ။

၆. အကယ္၍ ည အိပ္ယာ၀င္ခါနီးတြင္ ဗိုက္ဆာပါက ၊ အသီးအႏွံ စားသံုးႏိုင္ပါသည္ ။ ထိုအစာမ်ားသည္ အစာေက်လြယ္သည္ ။ အသားသည္ စားသံုးၿပီး (၄)နာရီၾကာမွ အူမႀကီးသို႕ ေရာက္သည္ ။ထိုအသားကိုပင္ အဆီမ်ားမ်ားႏွင္႕ ခ်က္ထားပါက (၁၂)နာရီၾကာမွ အူမႀကီးထဲသို႕ ေရာက္သည္ ။ထို႕ေၾကာင္႕ ည အိပ္ယာ၀င္ခါနီးတြင္ ထိုအရာမ်ား မစားသံုးသင္႔ေပ ။ အကယ္၍ စားသံုးမိပါက အသည္းသည္ ထို အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို ဖယ္႐ွားေနရေသာေၾကာင္႕ မနားရေပ ။ မနက္ေစာေစာ အိပ္ယာထစာတြင္ ပင္ပန္းသည္ဟု ခံစားရျခင္းမွာ အထက္ပါ အေၾကာင္းမ်ား၏ရလာဒ္ျဖစ္သည္ ။ထို႕ေၾကာင္႕ ည အိပ္ယာ၀င္ခါနီးတြင္ အသီးအႏွံစားပါက မနက္ အိပ္ယာထတြင္ အားအင္ျပည္႕ၿဖဳိး လန္းဆန္းေနပါမည္။

.၇. အဆီသည္ အသည္း၏ အဓိက ရန္သူျဖစ္သည္ ။အဆီသည္ အသည္း၏ လုပ္ငန္းမ်ားကိုပ်က္စီးေစၿပီး အသည္းကိုလည္း အားနည္းေစသည္ ။ ေဆးစားျခင္းျဖင္႕လည္း အသည္းကို ျပန္လည္ေကာင္းမြန္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေပ ။ ေဆးတြင္ပါ၀င္ေသာအျခားဓာတု ျဒပ္ေပါင္းမ်ားကို အသည္းက ထပ္မံ ေခ်ဖ်က္ေနရသည္။

.၈. သံလြင္ဆီ ၊ မုန္လာဥ ၊ သခြားသီး ၊ င႐ုပ္သီးစိမ္း ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ ၊ ၾကက္သြန္နီ ၊ ဆား ၊ ေ႐ႊဖ႐ံုသီးႏွင္႕အ႐ိုးပါ စားႏိုင္ေသာ ငါးကေလးမ်ားသည္ ၊ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ေကာင္းမြန္ေသာ အစာမ်ားျဖစ္သည္ ။ ႏွမ္းဆီသည္လည္း ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ေကာင္းမြန္သည္ ။

.၉. အစာကို ၾကာ႐ွည္ခံေစေသာ ဓါတုေဆး ၊ အေရာင္တင္ေဆးႏွင္႕ၾကာဆံသည္ အလ်ဴမီနီယံ ဓါတ္ပါျခင္းေၾကာင္႕ မေကာင္းပါ ။ ပိုးသတ္ေဆးႏွင္႕အေရာင္ခြၽတ္ေဆးသည္ အသည္းအတြက္ မေကာင္းပါ ။ ေဆးစားမွားျခင္းေၾကာင္႕အသည္းကိုပ်က္စီးေစသည္ ။ က်ဴံ႕သြားေစသည္ ။ မိုက္ခ႐ိုေ၀႕ မီးဖိုကေရာင္ျခည္သည္ ၊ အစားအစာတြင္ ပါ၀င္ေသာ အာဟာရဓါတ္အားလံုးကို ပ်က္စီးေစသည္ ။

.၁၀. အဂၤလိပ္ေဆး၀ါးမ်ားသည္ ဓါတုနည္းႏွင္႕ ေဖာ္စပ္ထားေသာေၾကာင္႕ အသည္းအတြက္ မေကာင္းပါ ။ တ႐ုတ္ေဆးမ်ားသည္ေက်ာက္ကပ္အတြက္ မေကာင္းပါ ။ မုန္လာဥျဖဴက တ႐ုတ္ေဆးတြင္ ပါ၀င္ေသာ ေဆးစြမ္းကို ဖ်က္ဆီးသည္ ။

.၁၁. ကေလးမ်ား အိပ္ယာ၀င္ေနာက္က်ျခင္းသည္ မွတ္ဥာဏ္ႏွင္႔ စဥ္းစားဥာဏ္ ကို အားနည္းေစသည္ ။

.၁၂. အေကာင္းဆံုး အိပ္ခ်ိန္သည္ ည (၉) နာရီႏွင္႕ (၁၁) နာရီၾကားတြင္ ျဖစ္သည္ ။ မ်ားမ်ားအိပ္ျခင္းျဖင္႕ အသည္းကို ေကာင္းမြန္ေစသည္။ နလံထစ လူနာမ်ားသည္ အိပ္ေရး၀ေအာင္ အိပ္ရသည္ ။

.၁၃. သဘာ၀ အစားအစာမ်ားသည္ အသည္းအတြက္ေကာင္းမြန္သည္ ။ စည္သြပ္ဗူးစားသံုးျခင္း ၊ စည္သြပ္ အခ်ဴိရည္ေသာက္သံုးျခင္း မ်ားသည္ အာဟာရ မျဖစ္ပါ ။

.၁၄. စိတ္ဓါတ္ႏွင္႕ ခံစားမႈ ညီမွ်ေနရန္ အေရးႀကီးသည္ ။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း ၊ အသံ ဆူညံျခင္း ၊ ေဒါသထြက္ျခင္း ၊ ၾကာ႐ွည္စြာ ေအာင္႕အည္းသည္းခံျခင္း ၊ အဆိုးျမင္၀ါဒ ၊ စိတ္က်ေရာဂါ ၊ ရည္႐ြယ္ခ်က္မဲ႕ ဘ၀၊ တန္ဖိုးမ႐ွိေသာ ဘ၀ႏွင္႕ လူတကာကို အျပစ္တင္တတ္ေသာ စိတ္မ်ားသည္ ၊ ခႏၶာကိုယ္ကို အားနည္းေစသည္ ။ လူတစ္ေယာက္၏အသည္းသည္ မက်န္းမာပါက ထိုလူသည္ ၊ ေဒါသထြက္လြယ္ျခင္း ၊ စိတ္တိုျခင္း ၊ စိတ္ေကာက္လြယ္ျခင္းမ်ားကိုျဖစ္ေပၚခံစားရသည္။

၁၅. ေလလည္ျခင္း ၊ ေခြၽးထြက္ျခင္း ၊ ဆီးသြားျခင္းတို႕သည္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္း႐ွိ အညစ္အေၾကးမ်ားကို စြန္႕ပစ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ။ ေလေအးခန္းထဲတြင္ၾကာ႐ွည္ ေနၿပီး ေခြၽးထြက္နည္းပါက က်န္းမာေရး မေကာင္းႏိုင္ပါ ။ သဘာ၀အရ ေလလည္ျခင္း ၊ ေခြၽးထြက္ျခင္းႏွင္႔ ဆီးသြားျခင္းမ်ားသည္ အသည္းအတြက္ေကာင္းေစသည္ ။ ျပဴတင္းေပါက္မ်ားကို ဖြင္႕၍ သဘာ၀ေလေကာင္းေလသန္႕မ်ားကို ႐ႈသင္႕သည္ ။

.၁၆. ခႏၶာကိုယ္ တစ္ေနရာ ရာတြင္ အနာတရျဖစ္ပါက ေႏြးေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖင္႕ နာက်င္ျခင္းကို ေလ်ာ႕ပါးသြားေစပါသည္ ။ ေရေႏြးကန္တြင္ စိမ္ျခင္းသည္လည္း က်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းပါသည္ ။ သို႕ေသာ္ ႏွလံုးေရာဂါ႐ွိသူမ်ား သတိထားရန္မွာ ၊ ေရေႏြးကန္ထဲစိမ္ျခင္းလွ်င္ ရင္ဘတ္ကို မစိမ္မိပါေစႏွင္႕ ။အဘယ္ေၾကာင္႕ဆိုေသာ္ အပူဓါတ္သည္ ႏွလံုးပို၍ အလုပ္လုပ္ေစသျဖင္႕ ႏွလံုးအတြက္ မေကာင္းပါ ။

.၁၇. ဆန္လံုးတီး ၊ ဂ်ဴံၾကမ္း ၊ ေကြကာအုတ္ ၊ ကန္စြန္းဥ ၊ ပိန္းဥႏွင္႕ ေျပာင္းဖူး စသည္တို႕ စားသံုးျခင္းသည္၊ က်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းပါသည္ ။

.၁၈. ေသြးအုပ္စု ေအ အမ်ဳိးအစား႐ွိသူမ်ားသည္ ၊ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ရန္ အလားအလာမ်ားသည္ ။ ထို႕ျပင္ ေသြးအုပ္စု အို အမ်ဳိးအစား႐ွိသူမ်ားသည္ အသည္းေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ရန္ အခြင္႔အေရးမ်ားသည္ ။

.၁၉. မိန္းမမ်ားသည္ ပို၍ အသက္႐ွည္ၾကသည္ ။ အဘယ္ေၾကာင္႕ ဆိုေသာ္ မိန္းမတို႕ သဘာ၀ ရာသီေသြးလာျခင္းျဖင္႕ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွ အညစ္အေၾကးႏွင္႕ ေဒါသကို မွန္မွန္ စြန္႕ထုတ္၍ စိတ္ဓါတ္ကို ပို၍ တည္ၿငိမ္ေစသည္ ။

.၂၀. ၀ေသာ သူမ်ားသည္ ပံုမွန္အားျဖင္႕စားအစာတရားလြန္စားၾကသည္႕အတြက္ အသည္း ၊ ႏွလံုးႏွင္႕ အူလမ္းေၾကာင္းတြင္ မက်န္းမမာျဖစ္တတ္သည္ ။ ႏွလံုးကို ထိခိုက္လွ်င္ ပံုမွန္အားျဖင္႕ေသြးဖိအားလည္း ထိခိုက္ၿပီး ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္တတ္သည္ ။

.၂၁. အစာအိမ္ ေရာဂါ ႐ွိသူမ်ားသည္လည္း အစာမ်ားမ်ားႏွင္႕ အဆီမ်ားမ်ား စားျခင္းႏွင္႕ ပတ္သက္သည္ ။

.၂၂. ႏွလံုးႏွင္႕ သားအိမ္သည္ ဆက္ေနသည္ ။

.၂၃။တစ္ေန႕လွ်င္ ေရ (၂)ပုလင္းမွ (၃) ပုလင္း မွန္မွန္ ေသာက္ေပးျခင္းျဖင္႕ က်န္းမာေစသည္ ။

.၂၄။မလိုအပ္ဘဲ အိပ္စေရး (X-ray) ႐ိုက္ျခင္း၊ (C.T. Scan ) လုပ္ျခင္းတို႕ကို မလုပ္ပါႏွင္႕ ။ ကိုယ္ခႏၶာကို ထိခိုက္ေစပါသည္ ။

.၂၅။ ႏွစ္စဥ္ ပံုမွန္ ေဆးစစ္ျခင္းျဖင္႕ ကင္ဆာေရာဂါႏွင္႔တျခားေရာဂါမ်ားကို မသိႏိုင္ပါ။ ပံုမွန္ ေဆးစစ္၍ သိရေသာ အခ်ိန္တြင္ ၊ ေရာဂါအမ်ားစုသည္ေရာဂါရင္႕ေနၾကေပၿပီ ။

၂၆။မည္သည္႕ ေရာဂါျဖစ္ေစ ခြဲစိတ္မည္ဆိုလွ်င္ ၊ ဆရာ၀န္(၂)ဦး ၊ သို႕မဟုတ္ ၊ (၃) ဦးႏွင္႕ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၿပီးအႀကံဥာဏ္ေတာင္းပါ ။ အသည္းေရာဂါျဖစ္လွ်င္ ၊ အဂၤလိပ္ေဆးမစားဘဲ ေသခ်ာစြာ အနားယူပါ ။ အသီးအ႐ြက္မွ ဗီတာမင္စီ ( Vitamin-C ) သည္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို ထုတ္ပစ္ရာ၌ အလြန္ အသံုး၀င္သည္ ။

.၂၇။ နံနက္ေစာေစာ (၅) နာရီႏွင္႕ (၇) နာရီ ၾကားအခ်ိန္သည္ မစင္ စြန္႕ျခင္းအတြက္အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ ျဖစ္သည္ ။ သို႕မဟုတ္လွ်င္ အူသိမ္သည္ မစင္မွ အဆိပ္အေတာက္ကို စုပ္ယူေပလိမ္႕မည္ ။ ထိုအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင္႕ ၀မ္းခ်ဴပ္သူမ်ားေနထိုင္မေကာင္းၾကျခင္းျဖစ္သည္ ။

.၂၈။ သည္းေျခတြင္ ေက်ာက္တည္ျခင္း ၊ အသည္းႏွင္႕ ဦးေႏွာက္တြင္ေက်ာက္တည္ျခင္းမ်ားသည္ အသားႏွင္႕ အဆီမွ အဆိပ္အေတာက္မ်ားေၾကာင္႕ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္ ။

.၂၉။ကယ္လ္စီယမ္ ( ထံုး၊ ေဂၚဖီပန္း ၊ သေဘာၤသီး ) ႏွင္႕ သံဓါတ္ ၊ (ထန္းလ်က္ ၊ ဟင္းႏုႏြယ္ ) စသည္တို႕သည္ ၊ သည္းေျခႏွင္႕ ေက်ာက္ကပ္ကို သန္မာေစသည္ ။

.၃၀။မ်က္စိ၀ါေနလွ်င္ အသည္းႏွင္႕ သည္းေျခတြင္ ျပႆနာ႐ွိသည္ ။ အနီေရာင္႐ွိေသာ အသီးအ႐ြက္မ်ားသည္ ဦးေႏွာက္ႏွင္႕ႏွလံုးအတြက္ေကာင္း၏ ။

.၃၁။အ၀ါေရာင္ ႐ွိေသာ အသီးအ႐ြက္မ်ားသည္ အစာေခ်ျခင္းအတြက္ေကာင္း၏ ။ ေသြးေပါင္နည္းေနေသာ္လည္း ေနထိုင္ေကာင္းေနလွ်င္ မစိုးရိမ္ရပါ ။

.၃၂။မ်က္ႏွာတြင္ ၀က္ၿခံ ထြက္ေပၚလာျခင္းသည္ ေသြးထဲမွ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို မဖယ္႐ွားႏိုင္ျခင္း လကၡဏာ တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္ ။
.၃၃။နံနက္ေစာေစာ အခ်ိန္တြင္ ေလ႕က်င္႕ခန္းလုပ္ျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္ ။ အဘယ္ေၾကာင္႕ဆိုေသာ္ သစ္ပင္ပန္းမာလ္မ်ားမွေအာက္ဆီဂ်င္ကို နံနက္ပိုင္းတြင္အမ်ားဆံုးရျခင္းေၾကာင္႕ ျဖစ္သည္ ။
.၃၄။ညေနခင္းအခ်ိန္တြင္ သစ္ပင္မ်ားမွ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ ထုတ္သည္႕အတြက္ ေလ႕က်င္႕ခန္းလုပ္ရန္ မသင္႕ေလွ်ာ္ပါ ။

.၃၅။ ေခါင္းကိုက္ျခင္းသည္ ႏွလံုးမွ ေသြးမ်ားတြင္ ေအာက္ဆီဂ်င္ ပမာဏ နည္းပါးေနျခင္းကို ျပသေသာ ေရာဂါ လကၡဏာ တစ္ရပ္ ျဖစ္သည္ ။

.၃၆။မ်က္ကြင္းညဳိျခင္းသည္ အသည္းႏွင္႕ ေက်ာက္ကပ္ အားနည္းေနျခင္းကို ျပသည္ ။ ထိုအတြက္ေၾကာင္႕ညဥ္႕နက္သန္းေခါင္အလုပ္လုပ္သူမ်ားအသည္းအနားမရ၍ မ်က္ကြင္းညဳိၾကျခင္းျဖစ္သည္ ။

.၃၇။ရင္သားႏွင္႕ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ႐ွိသူမ်ားငန္ေသာအစားအစာႏွင္႔ ပင္လယ္ေမွ်ာ႕ စားသံုးျခင္းကိုေ႐ွာင္ၾကဥ္ရပါမည္ ။.ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး က်န္းမာ၍ ခ်မ္းသာၾကပါေစ ။.

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

Minerals ဓါတ္ဆားမ်ား

လူတိုင္း ဗီတာမင္နဲ႔ ဓါတ္ဆားအမ်ိဳးမ်ိဳးကို အနည္းငယ္စီ အခ်ိဳးက်က် လိုအပ္တယ္။
၁။ Calcium (ကယ္လ္စီယန္)၊
၂။ Iodine (အိုင္အိုဒင္း)၊
၃။ Iron သံဓါတ္၊
၄။ Magnesium (မက္ဂနီဆီယန္)၊
၅။ Phosphorus (ေဖါ့စ္ဖါးရပ္စ္)၊
၆။ Zinc (ဇင့္)ေခၚ သြပ္၊

• Calcium (ကယ္လ္စီယန္) = အမ်ိဳးသမီး နဲ႔ ကယ္လ္စီယမ္ အလြန္အေရးၾကီးတယ္။ အသက္ ၃၅-၄ဝ ႏွစ္ေက်ာ္လာရင္ လိုျပီ။ ဗီတာမင္ဒီနဲ႔ တြဲေသာက္သင့္တယ္။ တေန႔ ၁ လံုးသာ။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း တေန႔မွာ 1000 mg လိုတယ္။ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္ရင္ နည္းနည္းပိုလိုတယ္။ 1200 to 1,500 mg လိုတယ္။ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြ 1,000 mg to 1,300 mg လိုတယ္။ သတိထားဘို႔က စားေသာက္တာထဲမွာပါတာကိုလဲ ထည့္တြက္ရမယ္။

(ကယ္လ္စီယန္) နည္းလို႔ အရိုးအားနည္းေရာဂါျဖစ္ေနရင္ မေတာ္တဆကေန အရိုးက်ိဳးလြယ္မယ္။ အရိုးထုထည္နဲ႔ သိပ္တယ္းမႈ နည္းလို႔ျဖစ္တယ္။ အ႐ိုး၊ သြားတည္ေဆာက္ရန္လိုတယ္။ ေသြးခဲျခင္း၊ ၾကြက္သား-အာ႐ံုေၾကာအလုပ္ ကူညီတယ္၊ ပင္လယ္ငါးမ်ား၊ ဒိန္ခဲ၊ တို႔ဖူး၊ မုန္လာစိမ္းတို႔တြင္ပါဝင္တယ္။ မ်ားလြန္းပါက ေက်ာက္တည္ႏို္င္တယ္။

• Iodine (အိုင္အိုဒင္း) = (သိုင္းရြိဳက္) ေဟာ္မုန္းထုတ္ရန္။ လည္ပင္းႀကီးေရာဂါကာကြယ္ရန္၊ ဦးေႏွာက္မေကာင္း ကေလးမ်ား ကာကြယ္ရန္၊ ဒီဆားနည္းေနရင္ လည္ပင္းၾကီးမယ္။ နည္းေနရင္ အရပ္ပုမယ္။ ဥာဏ္ရည္လည္းနိမ့္ေစတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ မ်ိဳးဥအိမ္ကေန တလတလံုး ထြက္ရမဲ့ မ်ိဳးဥမထြက္ဘဲ အိမ္ေထာင္က်ရင္ ကေလးမရ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြမွာျဖစ္ရင္ မေအေရာ ကေလးအတြက္ပါ ဆိုးတယ္။ ေသြးတိုးႏိုင္တယ္။ ေမြးမဲ့ကေလး ဦးေႏွာက္ခ်ိဳ႕ယြင္းႏိုင္တယ္။ (အိုင္အုိဒင္း) ပါတယ့္ဆား၊ ပင္လယ္ငါးတို႔တြင္ပါဝင္တယ္။

• Iron သံဓါတ္ = ေသြးနီဥထဲရွိေသာ (ဟီမိုဂလိုဘင္) တည္ေဆာက္ရန္၊ ေသြးမွ ေအာက္စီဂ်င္ စုပ္ယူေစႏုိင္တယ္။ ေသြးအားနည္းေရာဂါကာကြယ္ႏိုင္၊ ခုခံအားစနစ္ကိုကူညီတယ္။ အသား၊ ငါး၊ ပဲတို႔တြင္ပါဝင္တယ္။ သံဓါတ္မ်ားလြန္းပါက အစာအိမ္မၿငိမ္ျဖစ္တတ္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ဝမ္းအေရာင္မည္းမယ္။

• Magnesium (မက္ဂနီဆီယန္) = ၾကြက္သား- အာ႐ံုေၾကာအလုပ္ကူညီ၊ ႏွလံုးခုန္မွန္ေစရန္၊ အ႐ုိးမာေစရန္၊ အသား၊ ပင္လယ္စာ၊ ႏို႔၊ ခ်ိစ္၊ဒိန္၊ စိမ္းတယ့္အရြက္မ်ား၊ ပဲ၊ အေစ့အဆံတို႔တြင္ပါတယ္။ (မက္ဂနီဆီယန္) မ်ားက ဝမ္းပ်က္၊ ၾကြက္သားအာနည္း၊ ေသြးဖိအားက်မည္။

• Phosphorus (ေဖါ့စ္ဖါးရပ္စ္) = က်န္းမာေစရန္လိုအပ္၊ (အင္နာဂ်ီ)ျဖစ္ေစတယ္ ႏို႔၊ ခ်ိစ္၊ ဒိန္တို႔တြင္ပါဝင္တယ္။

• Zinc (ဇင့္)ေခၚ သြပ္ဓါတ္ = ေရာဂါျပီးစနစ္စနစ္ကိုကူညီ၊ တစ္ရွဴးအပ်က္စီးမ်ားျပင္ရန္ကူညီ၊ အရသာ-အနံ႔ခံရန္ ကူညီီ၊ အစာခ်က္ရာကူညီတယ္။ သြပ္ဓါတ္ နည္းေနသူေတြမွာ ၾကီးထြားမႈေႏွးတယ္၊ အစားပ်က္တယ္၊ ေရာဂါျပီးစနစ္ကို ထိခိုက္တယ္။ ဆိုးသူေတြမွာ ဆံပင္က်ြတ္တယ္။ ဝမ္းေလ်ာတယ္၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာဖြံ႔ျဖိဳးမႈ ေနာက္က်တယ္၊ ပန္းေသတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ ပိန္တယ္၊ အနာက်က္တာ ေႏွးတယ္၊ အရသာ ပ်က္တယ္၊ စိတ္ ထိုင္းမိႈင္းတာေတြလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။

သြပ္ဓါတ္ဟာ ပင္လယ္စာကမာ-မုတ္မွာ အမ်ားဆံုးပါတယ္။ အမဲ-ဆိတ္-ဝက္-သိုးသား၊ ဝက္သား၊ ၾကက္သား၊ ပဲေတြမွာ အမ်ားဆံုးပါတယ္။ ျပဳျပင္မထားတဲ့ ဂ်ံဳ-ဆန္-ေျပာင္း အေစ့အဆံ၊ ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္စာ၊ အသင့္စားႏိုင္တဲ့ မနက္စာ၊ အဆီထုတ္ ဥ၊ သီဟိုဠ္သရက္ေစ့၊ ဗာဒံေစ့၊ တျခားအေစ့အဆံေတြမွာလဲပါတယ္။

• Potassium ပိုတက္ဆီယမ္ = ပိုတက္ဆီယမ္နည္းေနရင္ အစာေျခလမ္း၊ ေက်ာက္ကပ္၊ ၾကြက္သား။ ႏွလံုးနဲ႔ အာရံုေၾကာေတြကိုထိခိုက္တယ္။ အားယုတ္ေနမယ္။ ေမပန္းေနမယ္။ ၾကြက္တက္မယ္။ ၾကြက္သားေတြနာမယ္။ ထံုက်င္မယ္။ ပ်ိဳ႕အန္မယ္။ ဗိုက္နာမယ္။ ေလပြမယ္။ ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္။ ရင္တုန္မယ္။ ဆီးမ်ားမယ္။ ေရငတ္မယ္။ ေသြးဖိအားက်ရာကေန မူးေမ့ခ်င္ျဖစ္မယ္။ စိတ္ဓါတ္က်မယ္။ စိတ္ေရာဂါရမယ္။ ကေယာက္ေျခာက္ျခားျဖစ္မယ္။ စိတ္ရႈတ္ေထြးမယ္။ သူမ်ား မျမင္မၾကားတာေတြ ျမင္ၾကားေနမယ္။

ငွက္ေပ်ာသီး၊ ေထာပတ္သီး၊ အေစ့အဆံမ်ား၊ ခ်ဥ္ေသာအသီးမ်ား၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္စိမ္းမ်ား၊ ႏြားႏို႔၊ အာလူး၊ လိမ္ေမာ္သီး၊ သရက္သီး၊ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္၊ ခရမ္းခ်ဥ္းသီး၊ စေထာဘယ္ရီ၊ မက္မြန္းသီး၊ ဆလတ္ရြက္တို႔တြင္ပါဝင္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

Magnesium - မက္ဂနီဆီယမ္ ဓာတ္ဆား

Magnesium မက္ဂနီဆီယမ္ဓါတ္ဆား

လူဦးေရ ၈ဝ% ေလာက္မွ မက္ဂနီဆီယမ္ဓါတ္ဆားနည္းေနတယ္။ သုေတသနက အေမရိကန္လူမ်ိဳးေတြမွာလုပ္တာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာလုပ္ထားတဲ့သုေတသန မေတြ႔ေပမယ့္ မတိမ္းမယိမ္းရွိမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။

မက္ဂနီဆီယမ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနရင္ အားအင္ယုတ္တာခံစားရမယ္။ ၾကြက္သားေတြလဲနာမယ္။ ကိုယ္ခႏၶာထဲမွာ ေနရာေပါင္း ၃ဝဝ ေက်ာ္မွာ ပါရတယ္။ ၾကြက္သားအလုပ္ကေန ေဟာ္မုန္းအထိပါတယ္။ ေသြးထဲမွာ မက္ဂနီဆီယမ္ ၁% သာေနတယ္။ အမ်ားစုက အရိုးနဲ႔ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြမွာ ေနၾကတယ္။ ေယာက္်ားတေယာက္ဟာ တေန႔မွာ မက္ဂနီဆီယမ္ ၃၁ဝ-၃၂ဝ မီလီဂရမ္လိုတယ္။  အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ဆိုရင္ ၄ဝဝ ကေန ၄၂ဝ အထိလိုတယ္။

ဒီဓါတ္ဆားနည္းေနရင္ အစားအေသာက္ပ်က္မယ္။ အားယုတ္မယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးက အေၾကာင္းေပါင္းမ်ားစြာကေန ျဖစ္ႏိုင္လို႔ ေဆးစစ္မွသာ နည္းတာကိုသိႏိုင္တယ္။ အဆင့္ဆင့္ရွိတယ္။ ထံုက်င္တာ၊ ၾကြက္တက္၊ မ်က္ခြံလႈပ္တာတာေလာက္သာ ခံစားရမွာက အႏုစားအဆင့္နဲ႔ ႏွလံုးခုန္မမွန္တာက ဆိုးတဲ့အဆင့္။

ဆိုဒါေသာက္တာ၊ ေကဖင္းပါတာေတြေသာက္တာကေန မက္ဂနီဆီယမ္ကိုနည္းေစႏိုင္တယ္။ အရက္ေသာက္ မ်ားတာကေနလဲ ဗီတာမင္ (ဒီ) ကိုနည္းေစလို႔ မက္ဂနီဆီယမ္စုပ္ယူႏိုင္စြမ္းကိုပါ နည္းေစႏိုင္တယ္။ ျဖဴေဖြးေနတဲ့ သၾကားေၾကာင့္လဲ ေက်ာက္ကပ္ကေန မက္ဂနီဆီယမ္ကိုပိုျပီးစြန္ထုတ္ေစတယ္။

မက္ဂနီဆီယမ္ေဆးေသာက္တာမွာလဲ လိုတာထက္မပိုေစရပါ။ 350 non-food milligrams ထက္မမ်ားေစရပါ။ မ်ားသြားရင္ Arrhythmia ႏွလံုးခုန္မမွန္ျဖစ္မယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိေနရင္ ပိုသိသာတယ္။ အစိမ္းေရာင္ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြမွာ မက္ဂနီဆီယမ္ပါတယ္။ ဥပမာ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္ဟင္းတခြက္မွာ ၁၅၇ မီလီဂရမ္ ပါတယ္။ ဖယံုေစ့တခြက္မွာ ၁၁၃ မီလီဂရမ္ပါတယ္။

မက္ဂနီဆီယမ္ဓါတ္ဆားနည္းေနရင္ (၁ဝ) မ်ိဳးခံစားရႏိုင္ပါတယ္။
၁။ Low Energy အင္နာဂ်ီ ေခၚ ခြန္အားနည္းေနမယ္
၂။ Anxiety and Depression စိုးရိမ္စိတ္ကဲျပီး စိတ္ဓါတ္က်ေနမယ္
၃။ Sleep Problems အိပ္ေရးပ်က္မယ္
၄။ Calcification of the Arteries ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြမွာ ကယ္လ္စီယမ္ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္မာေနမယ္
၅။ High Blood Pressure / Hypertension ေသြးတိုးမယ္
၆။ Muscle Spasms and Cramps ၾကြက္တက္မယ္
၇။ Pregnancy Complaints ကိုယ္ဝန္မွာခံစားရတာေတြရွိမယ္
၈။ Hormone Problems ေဟာ္မုန္းမညီမွ်မႈျဖစ္မယ္
၉။ Bone Health အရိုးက်န္းမာေရးထိခိုက္မယ္
၁ဝ။ Other Mineral Deficiencies တျခားဓါတ္ဆားေတြလည္းနည္းေနမယ္ (ဥပမာ ဗီတာမင္ဒီ)

Top 10 Magnesium Rich Foods မက္ဂနီဆီယမ္ၾကြယ္ဝတဲ့အစာအေသာက္ (၁ဝ) မ်ိဳး
၁။ Spinach ဟင္းႏုႏြယ္ 1 cup: 157 milligrams (40% DV)
၂။ Chard အရြက္စိမ္းဖါးဖါးတမ်ိဳး 1 cup: 154 milligrams (38% DV)
၃။ Pumpkin seeds ဖယံုေစ့ 1/8 cup: 92 milligrams (23% DV)
၄။ Yogurt or Kefir ႏို႔ထြက္အစားအစာ 1 cup: 50 milligrams (13% DV)
၅။ Almonds မက္မြန္သီး 1 ounce: 80 milligrams (20% DV)
၆။ Black Beans ပဲသီး ½ cup: 60 milligrams (15% DV)
၇။ Avocado ေထာပတ္သီး 1 medium: 58 milligrams (15% DV)
၈။ Figs သေဘၤာသဖန္းသီး ½ cup: 50 milligrams (13% DV)
၉။ Dark Chocolate ေခ်ာကလက္အမည္း 1 square: 95 milligrams (24% DV)
၁ဝ။ Banana ငွက္ေပ်ာသီး 1 medium: 32 milligrams (8% DV)

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၆-၂-၂ဝ၁၆